Nasze zabezpieczenie przed powodzią

Rada Miasta przyjęła uchwałę w sprawie oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego Częstochowy. Informacje te złożą się na dokument, który właściwa instytucja w Katowicach przygotuje dla całego województwa śląskiego - informuje Biuro Prasowe Urzędu Miata.
Załączony do uchwały z 26 kwietnia dokument zawiera szczegółową informację o zabezpieczeniu przeciwpowodziowym Częstochowy. Znajdziemy tam – obok charakterystyki cieków wodnych czy danych o długości rzek i wałów przeciwpowodziowych – ocenę zagrożenia, informacje o terenach zalewowych, stanie rzek i rowów odwadniających (po przeglądach z ostatnich dwóch lat) czy stanie technicznym i stopniu bezpieczeństwa wałów przeciwpowodziowych i podobnej infrastruktury. Dokument podsumowuje też niedawne remonty i konserwacje wałów – w roku 2022 kontynuowano przebudowę (a zarazem rozbudowę) długich niemal na 14 km wałów kanału Kucelinki w obrębie miasta. Wymienia też inwestycje i naprawy niezbędne dla zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta.
Miejski system ochrony przeciwpowodziowej uznano za wystarczający do właściwego reagowania i prowadzenia akcji w razie powodzi. Jak zapisano, Częstochowa ma dobrze wyposażony magazyn przeciwpowodziowy, system telemetrycznego monitoringu rzek (badania poziomu wody) oraz rozbudowany system ostrzegania z użyciem syren alarmowych. System monitoringu poziomu rzek zrealizowany został z budżetu miasta. Zaprojektował go natomiast, wybudował oraz zarządza nim od roku 2021 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Od początku 2018 r. administratorem wszystkich rzek oraz wałów przeciwpowodziowych jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Częstochowa należy do miast o średnim zagrożeniu powodziowym. Może ono jednak wzrosnąć na skutek dwóch czynników – długotrwałych lub intensywnych opadów deszczu lub gwałtownego topnienia pokrywy śnieżnej (tak stało się np. w maju 2010 r., kiedy po intensywnych opadach wezbrały wody wszystkich rzek w mieście czy w czerwcu 2013 r., gdy niedające się przewidzieć burzowe nawałnice doprowadziły do nagłego wezbrania na dopływach mających ujście do zbiornika w Poraju i Warty). Zbiornikowi „Poraj” zresztą poświęcono w dokumencie sporo miejsca – przypomnijmy, że posłużył on m.in. do znacznego ograniczenia fali wezbraniowej z 2010 r. Przy dużych i gwałtownych wezbraniach rzek zbiornik wodny nie gwarantuje całkowitego uniknięcia ich skutków – może jednak je łagodzić poprzez redukowanie wysokości fali (czyli generowanie na tereny położone niżej odpływu mniejszego niż dopływ).
W Częstochowie sytuację powodziową kształtują powodzie opadowe i roztopowe (charakteryzujące się gwałtownym przyborem i odpływem wód powierzchniowych). Jest zatem potrzeba utrzymywania w ciągłej gotowości sprzętu do prowadzenia akcji powodziowej, będącego na wyposażeniu jednostek przeciwpożarowych oraz zgromadzonych w Miejskim Magazynie Przeciwpowodziowym przy ul. Bialskiej. Jest możliwość skorzystania z tych zasobów w krótkim czasie, a ponadto – pozyskania dodatkowego sprzętu z Wojewódzkiego Magazynu Przeciwpowodziowego w Katowicach-Szopienicach. To znacząco podnosi nasze bezpieczeństwo powodziowe.
Służba Dyżurna Miejsko-Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego (M-PCZK) stale monitoruje sytuację hydrologiczną – konieczność ta wynika ze specyfiki sytuacji hydrologicznej w Częstochowie (występowania intensywnych opadów deszczu powodujących w krótkim czasie wezbrania rzek i cieków). Centrum korzysta z danych stacji wodowskazowych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, informacji przekazywanych przez służbę dyspozytorską zbiornika „Poraj”, danych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz informacji od miejskich służb, inspekcji i straży.
Obserwacje z ostatniej dekady pokazują, że przepływy i stany wód w rzekach z roku na rok są coraz niższe. Dna rzek ulegają zamuleniu – skutkuje to nadmiernym rozwojem roślinności, która utrudnia przepływy wód, bytowanie zwierząt czy turystykę wodną. Zjawisko to powodowane jest coraz mniejszymi rocznymi sumami opadów deszczu. W ostatnich latach opady przybierają formę nawałnic (zwanych bardziej fachowo deszczami nawalnymi), kiedy ciągu kwadransa czy pół godziny na jeden metr kwadratowy może spłynąć nawet 100 litrów wody. Tak duża jej ilość powoduje gwałtowny spływ powierzchniowy (grunt i roślinność już nie nadążają z jej wchłanianiem), a więc nagłe podwyższenie wody w rzekach. W latach 2021-2022 takie zjawiska były jednak sporadyczne, a wody oscylowały w stanach niskich.
Ocena, z którą można się zapoznać w całości na stronach Biuletynu Informacji Publicznej UM, trafi do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego i złoży się na podobny dokument dotyczący całego województwa śląskiego.

Na fot.: rzeka Warta w okolicach Mirowa
Fot. Biuro Prasowe Urzędu Miasta